W związku z poszerzeniem naszej oferty o konsultacje psychologiczne (o czym pisaliśmy tutaj>>>), prezentujemy Państwu pierwszy artykuł doktora Łukasza Bojkowskiego o znaczeniu psychologii w kształceniu młodych sportowców. Tego typu publikacje będą Państwu udostępniane co miesiąc. Zapraszamy do lektury!

--

Często postrzega się psychologa jako osobę, która wykształcona jest wyłącznie w kierunku przeprowadzania diagnozy i terapii zaburzeń, lub – z czym można się jeszcze niestety spotkać – „mieszania w głowie”. W efekcie nie zwraca się uwagi na to, że jego współpraca ze sportowym opiekunem może mieć pozytywny wpływ nie tylko na podniesienie jakości wykonywanych obowiązków, ale także na lepsze poznanie potrzeb, warunków i etapów rozwoju sportowych wychowanków. Czy zatem umiejętności i wiedza z zakresu psychologii przekazywana trenerom i rodzicom małych graczy (a dalej im samym) może stać się użyteczną także w życiu codziennym?

Liczba zatrudnionych w polskich klubach sportowych (zwłaszcza tych trenujących dzieci) psychologów jest wciąż niewielka. Wśród tych, które się na taką współpracę decydują zaobserwować można natomiast wzrost świadomości płynących z tego korzyści w tym tego, że  sukcesów w nowoczesnym szkoleniu sportowym nie odnosi się jedynie na podstawie jak najlepszego przygotowania technicznego, taktycznego i fizycznego, ale także mentalnego. To od tego ostatniego zależy często jak pracują mięśnie w czasie rywalizacji. Praca psychologa w sporcie nie opiera się jednak jedynie na współpracy nad samym doskonaleniem sportowym. Związana jest także – a przede wszystkim w sporcie dzieci i młodzieży – z kształtowaniem określonych postaw i kompetencji do współpracy w grupie, podtrzymywaniem motywacji i należytego podejścia do aktywności sportowej, budowaniem relacji czy radzeniem  sobie ze stresem i niepowodzeniami. Jest ona zatem oparta na „poukładaniu” pewnych informacji, usystematyzowaniu wiedzy, wspieraniu rozwoju i umiejętności, w tym tych przydatnych nie tylko „na boisku”.

Psychologia w sporcie pomaga także różnicować sport dorosłych od sportu dzieci, który jest w zdecydowanej większości nastawiony na spędzanie czasu w formie niezobowiązującej i przynoszącej radość zabawie a nie na wymogu uzyskania określonych wyników „zabijącym” często sportowe talenty. Ponadto to w wieku dziecięcym kształtują się sprawności różnych układów (na przykład oddechowego, nerwowego, sercowo-naczyniowego), wyrabiają się nawyki chroniące przed wadami postawy czy otyłością a także „ćwiczą” takie zdolności poznawcze jak uwaga, pamięć czy rozumowanie, które mogą być dodatkowo stymulowane poprzez aktywność sportową. Tutaj pomocne mogą być umiejętności (opiekunów) z zakresu przekazywania konstruktywnej informacji zwrotnej, krytyki czy pochwał, których psycholog może nauczyć, lub gry i zabawy psychoedukacyjne, które może przeprowadzić.

Współpraca z psychologiem na drodze rozwoju sportowych kompetencji dziecka może być zatem owocna nie tylko z perspektywy trenera (pomoc w wyzwaniach szkoleniowych), ale także rodziców i samych dzieci. U tych ostatnich, prawidłowe inspirowane może przerodzić zwykłą „zabawę w sport” w pasję, która będzie dla nich dużo bardziej korzystna niż codzienne przesiadywanie przed komputerem, telefonem czy telewizorem. Tym samym – odpowiadając na pytanie postawione w pierwszym akapicie – można stwierdzić, że współpraca z psychologiem czy też trenerem sportowym konsultującym się ze specjalistą z zakresu psychologii, może przynieść wiele pozytywnych efektów przekładających się między innymi na szkolną, rodzinną i towarzyską aktywność młodego człowieka.

--

doktor Łukasz Bojkowski - Doktor nauk o kulturze fizycznej, pracownik Zakładu Nauk o Aktywności Fizycznej i Promocji Zdrowia Akademii Wychowania Fizycznego im. E. Piaseckiego w Poznaniu. Magistrant Uniwersytetu Humanistycznospołecznego SWPS na kierunku psychologia. Autor lub współautor ponad 40 prac naukowych z zakresu psychologii i sportu, a także książek: „Wybrane próby testowe sprawności fizycznej ogólnej” (2014), „Komunikacja interpersonalna w sporcie” (2016) i „Vademecum rodzica młodego adepta sportu” (2018). 

Kontakt do autora, Głównego Psychologa Lech Poznań Football Academy - lukasz.bojkowski@lpfa.pl